In augustus 2013 is de Poolse onderzoekster Joanna Kozikowska, gespecialiseerd in de vroegmoderne letterkunde, enige tijd als gastonderzoekster op de Vrij Universiteit. Joanna studeerde Nederlands aan de universiteit van Wroclav in Polen, en haar masteropleiding volgde zij voor een deel aan de VU, waar zij zich onder meer onder leiding van Johan Koppenol verdiepte in het beeld van kinderen bij Jacob Cats. Joanna is inmiddels als promovenda verbonden aan de vakgroep Nederlands in Wroclav. Daar houdt zij zich nog steeds bezig met kinderen in de literatuur: in haar onderzoek richt zij zich in het bijzonder op de representatie van kinderen in de letterkunde van de Gouden Eeuw. In de VU-bibliotheek bestudeert zij deze zomer werken van onder meer Jacob Cats.
Deze publiceerde immers in 1618, in zijn Proteus, of Sinne- en Minnebeelden, een bekend geworden gedicht: ‘Kinder-spel gheduyt tot sinne-beelden, ende leere der zeden’. Het gedicht geeft uitleg bij een prent van Pieter Adriaensz van der Venne van het Abdijplein in Middelburg waarop kinderen allerlei spelletjes spelen. Elk spel is voor Cats een levensles:
De kinders die op stelten gaen,
Dees zyn de menschen vol van waen,
Die gheerne thoonden hoogher schijn
Als sy wel inder waerheyt zyn.
Deze prent en het gedicht spelen een centrale rol in een bijzonder onderzoeksproject waar Joanna ook aan werkt. Dit project gaat over kinderspelen, zowel op schilderijen (zie het bekende werk van Breughel hierboven, bewaard in het Kunsthistorisches Museum te Wenen) als in literaire teksten maar ook op wandtegeltjes. Ook hiervoor doet zij onderzoek in de VU-bibliotheek.
